Ο μπερντές του Καραγκιόζη
Τίτλος
Ο μπερντές του Καραγκιόζη
Κατανόηση και Παραγωγή του Λόγου
Συζήτηση για την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της Ελλάδας όπως παρουσιάζεται μέσα από τους στίχους του τραγουδιού. Συζήτηση για το πώς χρησιμοποιούνται οι μεταφορικές εκφράσεις, για να περιγράψουν τον νεοέλληνα μέσα από χαρακτηριστικά και συμβολικά στοιχεία του θεάτρου σκιών: π.χ. «το καταραμένο φίδι να το δω δεν με τρομάζει» (σθένος, περηφάνεια), «το θηρίο θα με φάει, κλάψε με με φεγγαράδα να το μάθει όλη η Ελλάδα» (διακομώδηση του κινδύνου και των δυσχερειών, σουρεαλιστική αυτοπροβολή ακόμα και τη πιο δύσκολη στιγμή), «όλη η Ελλάδα που χορεύει στη λιακάδα» (διάθεση καλοπέρασης, άγνοια κινδύνου), «η αλήθεια είναι μία, κάτω από την παρανομία η υπόθεση έχει βάθος» (το βάθος της διαφθοράς, πώς κρύβεται η αλήθεια κάτω από αλεπάλληλα ψέμματα, διαπλοκή), «δεν δέχεται κανένας στην καμπούρα του το λάθος» (αποποίηση ευθυνών, έλλειψη διάθεσης αυτοκριτικής), «μια καραγκιοζοπαρέα... τσακώθηκαν στις φιγούρες
και σκορπίσανε σα σβούρες» (έλλειψη συνεργατικής διάθεσης και ομαδικότητας, έλλειψη αυτοσυγκράτησης και υπομονής, τσακώνονται για ασήμαντο λόγο), «άδαρτος ποτέ δεν κλαίω» (ψυχική ανθεκτικότητα), «μου άναψαν τα λαμπάκια και η πλατεία φωτισμένη μου βαράει παλαμάκια» (κέφι, ζωντάνια, διάθεση αυτοπροβολής, διάθεση ομαδικότητας). Εκφράσεις λαϊκές που συνδέονται με το θέατρο σκιών: «όπα είπα όπα λέω», «το καταραμένο φίδι», ο ντελάλης (τελάλης), «σκόρπισαν σα σβούρες», η καμπούρα, οι φιγούρες.
Το μοτίβο των διπλών μεταφορών σε κάθε στροφή ως σουρεαλιστικό στοιχείο που δηλώνει ανατροπές, π.χ. «κλάψε με με φεγγαράδα να το μάθει όλη η Ελλάδα, που χορεύει στην λιακάδα».
και σκορπίσανε σα σβούρες» (έλλειψη συνεργατικής διάθεσης και ομαδικότητας, έλλειψη αυτοσυγκράτησης και υπομονής, τσακώνονται για ασήμαντο λόγο), «άδαρτος ποτέ δεν κλαίω» (ψυχική ανθεκτικότητα), «μου άναψαν τα λαμπάκια και η πλατεία φωτισμένη μου βαράει παλαμάκια» (κέφι, ζωντάνια, διάθεση αυτοπροβολής, διάθεση ομαδικότητας). Εκφράσεις λαϊκές που συνδέονται με το θέατρο σκιών: «όπα είπα όπα λέω», «το καταραμένο φίδι», ο ντελάλης (τελάλης), «σκόρπισαν σα σβούρες», η καμπούρα, οι φιγούρες.
Το μοτίβο των διπλών μεταφορών σε κάθε στροφή ως σουρεαλιστικό στοιχείο που δηλώνει ανατροπές, π.χ. «κλάψε με με φεγγαράδα να το μάθει όλη η Ελλάδα, που χορεύει στην λιακάδα».
Μουσικές Δραστηριότητες
Μελωδία βασισμένη στο μουσικό θέμα του Καραγκιόζη που συναντάται στο ελληνικό θέατρο σκιών. Συζήτηση για το πώς τα μουσικά μοτίβα λειτουργούν ως αναγνωριστικά στοιχεία του ύφους, των χαρακτήρων, της ιστορίας ή του περιεχομένου κάθε έργου (π.χ. τα μουσικά θέματα των ειδήσεων, των ταινιών, των εταιριών παραγωγής, των τηλεοπτικών σειρών).
Ποιος ο ρόλο της μουσικής στο θέατρο σκιών; Η μουσική προοικονομεί τον χαρακτήρα του έργου που θα ακολουθήσει, και την εξέλιξη της ιστορίας. Κάθε χαρακτήρας έχει χαρακτηριστικό μουσικό θέμα που σχετίζεται κυρίως με τον τόπο καταγωγής του.
Εκμάθηση του τραγουδιού και εκτέλεσή του σε μελωδικά όργανα.
Βασισμένοι στην εισαγωγή που προέρχεται από το θέμα του Καραγκιόζη, οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ostinati, παραλλαγές του θέματος και να ενορχηστρώσουν το κομμάτι με τεχνικές ενορχήστρωσης Orff.
Οι μαθητές σε ομάδες συνθέτουν νέους στίχους για την μελωδία του κομματιού, βασισμένοι στο μοτίβο στίχων των διπλών μεταφορών που ακολουθεί η δημιουργός.
Ποιος ο ρόλο της μουσικής στο θέατρο σκιών; Η μουσική προοικονομεί τον χαρακτήρα του έργου που θα ακολουθήσει, και την εξέλιξη της ιστορίας. Κάθε χαρακτήρας έχει χαρακτηριστικό μουσικό θέμα που σχετίζεται κυρίως με τον τόπο καταγωγής του.
Εκμάθηση του τραγουδιού και εκτέλεσή του σε μελωδικά όργανα.
Βασισμένοι στην εισαγωγή που προέρχεται από το θέμα του Καραγκιόζη, οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ostinati, παραλλαγές του θέματος και να ενορχηστρώσουν το κομμάτι με τεχνικές ενορχήστρωσης Orff.
Οι μαθητές σε ομάδες συνθέτουν νέους στίχους για την μελωδία του κομματιού, βασισμένοι στο μοτίβο στίχων των διπλών μεταφορών που ακολουθεί η δημιουργός.
Διαθεματικές Συνδέσεις - Ελληνικός Πολιτισμός
Διαθεματικές έννοιες: παράδοση, εξέλιξη.
Γνωριμία με τον κόσμο του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα και σε άλλους πολιτισμούς (της Ιάβας, της Ινδίας, της Τουρκίας, της Ισπανίας, κλπ.).
Το έργο «Το καταρραμένο φίδι» ως σύμβολο που συναντάται σε μύθους πολλών λαών με τη μορφή του δράκου.
Πώς στήνεται μια παράσταση θεάτρου σκιών και τι προϋποθέτει; η πλατεία, τα παγκάκια, ο κόσμος, το πανί, τα φώτα, οι φιγούρες, τα παλαμάκια.
Η ιστορία του θεάτρου σκιών και οι αλλαγές που έχει δεχτεί: παλαιότερα ήταν μέσο διασκέδασης των ενηλίκων ως λαϊκό θέαμα, αργότερα καθιερώθηκε ως θέαμα για παιδιά, σήμερα ως έντεχνο θέαμα για όλους και στοιχείο της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς με καθολική αναγνώριση.
Γνωριμία με τον κόσμο του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα και σε άλλους πολιτισμούς (της Ιάβας, της Ινδίας, της Τουρκίας, της Ισπανίας, κλπ.).
Το έργο «Το καταρραμένο φίδι» ως σύμβολο που συναντάται σε μύθους πολλών λαών με τη μορφή του δράκου.
Πώς στήνεται μια παράσταση θεάτρου σκιών και τι προϋποθέτει; η πλατεία, τα παγκάκια, ο κόσμος, το πανί, τα φώτα, οι φιγούρες, τα παλαμάκια.
Η ιστορία του θεάτρου σκιών και οι αλλαγές που έχει δεχτεί: παλαιότερα ήταν μέσο διασκέδασης των ενηλίκων ως λαϊκό θέαμα, αργότερα καθιερώθηκε ως θέαμα για παιδιά, σήμερα ως έντεχνο θέαμα για όλους και στοιχείο της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς με καθολική αναγνώριση.
Επίπεδο Ηλικίας
11-15 ετών
Επίπεδο Γλώσσας
Προχωρημένοι
Τέχνες
Θέατρο σκιών