Τραγουδώντας ελληνικά με τα τραγούδια της Μαρίζας Κωχ

Γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου του 1944 στην Αθήνα από Ελληνίδα μητέρα και Γερμανό πατέρα. Τα πρώτα της χρόνια τα πέρασε στα Αναφιώτικα της Πλάκας και στην παιδική της ηλικία μετακόμισε στη Σαντορίνη, όπου και έζησε μέχρι τα εφηβικά της χρόνια. Τα πρώτα της ακούσματα ήταν τα μικρασιάτικα τραγούδια που τραγουδούσαν οι πρόσφυγες στην Αθήνα. Επηρεάστηκε μουσικά από τη βυζαντινή μουσική και τα νησιώτικα τραγούδια της Σαντορίνης και των Κυκλάδων. Υπηρέτησε την ελληνική παραδοσιακή μουσική με το πολύ ιδιαίτερο προσωπικό της ύφος, εισάγοντας τον ηλεκτρονικό ήχο στις διασκευές της. Στα περισσότερα τραγούδια της γράφει η ίδια τους στίχους και τη μουσική. Η μουσική της γραφή έχει επιρροές από τα παραδοσιακά και τα λαϊκά τραγούδια.

Μελοποίησε ποίηση της Σαπφούς, του Κώστα Βάρναλη, του Έλληνα ποιητή των θαλασσών Νίκου Καββαδία και του Γιώργου Σαραντάρη. Το 2020 μελοποίησε και ανάρτησε κύκλο πέντε ποιημάτων της Κικής Δημουλά. Το 1976, με «παραγγελία» του Μάνου Χατζιδάκι, η Μαρίζα Κωχ συνέθεσε μια μπαλάντα διαμαρτυρίας για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο με τίτλο «Παναγιά μου – Παναγιά μου» και με το τραγούδι αυτό συμμετείχε στον διαγωνισμό της Eurovision στη Χάγη.

Από τη δεκαετία του 1970 άρχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο τραγουδώντας στα μεγαλύτερα θέατρα και σε αναγνωρισμένα μουσικά φεστιβάλ στη Δυτική Ευρώπη, στη Ρωσία, στον Καναδά, στις ΗΠΑ, στη Λατινική Αμερική, την Αυστραλία, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική ως πρέσβειρα της ελληνικής μουσικής. Το 1980 υπήρξε η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που εμφανίστηκε στην Κίνα και, στο πλαίσιο διεθνών πολιτιστικών ανταλλαγών, εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Πεκίνο. Το 2009 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο φεστιβάλ International Country Music Week που διεξάγεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του Μάο: εκεί διακρίθηκε ανάμεσα σε συμμετοχές τριάντα δύο χωρών από τις πέντε ηπείρους, και της απονεμήθηκε το βραβείο «Best Singer». Το καλοκαίρι του 2010 ταξίδεψε και πάλι στην Κίνα ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (της οποίας είναι επίτιμο μέλος), προκειμένου να παρευρεθεί στις εργασίες του 29ου Συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME). Με το πέρας του Συνεδρίου παρέλαβε, με όλη την ελληνική αποστολή, τη σημαία του 30ού Συνεδρίου της ISME, το οποίο διεξήχθη τον Ιούλιο του 2012 στη Θεσσαλονίκη.

Για τις περιοδείες της η Μαρίζα Κωχ λέει:

«Αξιώθηκα να τραγουδήσω σε πολλά από τα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου, αλλά και σε αμέτρητα σχολεία, καφενεία, αγροτικές αποθήκες και των πιο μικρών χωριών της πατρίδας μας. Καμαρώνω το ίδιο και για το ένα και για το άλλο. Με τα τραγούδια μου θέλω να ομολογήσω όσα νιώθω ταξιδεύοντας στην πατρίδα μας. Στα δικά μου μάτια μοιάζει να είναι η πιο πλούσια χώρα του κόσμου σε φυσική ομορφιά, σε χαρακτήρες ανθρώπων, σε ιστορία, σε μουσική, σε τέχνες, σε θρησκευτικό μεγαλείο, σε βάθος ανθρωπίνων συναισθημάτων».

Το 2011, σε συνεργασία με τον συνθέτη Filtig, δημιούργησε το έργο ηλεκτρονικής μουσικής Platonia, στο οποίο και ερμήνευσε τα φωνητικά μέρη.

Το 1996 ίδρυσε δική της δισκογραφική εταιρεία, τη VERSO MUSIC, με σκοπό την καταγραφή παραδοσιακών τραγουδιών από όλη την Ελλάδα και την έκδοση παιδικής δισκογραφίας.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και έπειτα η Μαρίζα Κωχ αφοσιώθηκε κυρίως στη μουσική εκπαίδευση των παιδιών. Το 1996 ξεκίνησε να παραδίδει μαθήματα σε παιδιά. Το 2004 ιδρύθηκε και εξακολουθεί να λειτουργεί το «Κέντρο Βιωματικής Μουσικής, Κίνησης και Λόγου Μαρίζα Κωχ» για τη βιωματική διδασκαλία της μουσικής σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Το 2008 σε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών δημιούργησε την «Παιδική χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού Μαρίζα Κωχ».

Εξέδωσε παιδικούς δίσκους με παραδοσιακά παιχνιδοτράγουδα και έδωσε παραστάσεις για παιδιά με τα έργα «Η Γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο», «Ο Ιάσονας στην Αργοναυτική Εκστρατεία», «Ορφέας», «Εννέα Μούσες», «Οι Άγγελοι στους σταθμούς του Μετρό», «Το Λιοντάρι από το Βέρμιο» και «Το Πάπλωμα με τα Χρυσά Κουδούνια».

Τα βιβλία της «Η Γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο» (Κέδρος,1994), «Με τη Μαρίζα τραγουδώ, Ελληνικά μαθαίνω» (Εκδόσεις Σταμούλη, 2010) και «Το Πάπλωμα με τα Χρυσά Κουδούνια» (Εκδόσεις Σταμούλη, 2011), που συνοδεύονται από ψηφιακούς δίσκους, απευθύνονται σε παιδιά που ασκούνται στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής μουσικής παράδοσης.

Το 2018 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», μια βιογραφία των παιδικών της χρόνων.

Τιμήθηκε για τη μουσική της προσφορά από τον Σύνδεσμο Ελληνίδων Επιστημόνων και από το Cornell University της Νέας Υόρκης ως «γυναίκα δημιουργός».

Είναι επίτιμο μέλος της Θηραϊκής Εταιρείας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών και της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.). Διετέλεσε, επίσης, μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής για τα Μουσικά Σχολεία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Τον Οκτώβριο του 2015 το Πανεπιστήμιο Πατρών πραγματοποίησε ένα αφιέρωμα στη Μαρίζα Κωχ για τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων ανελλιπούς παρουσίας στο χώρο της μουσικής. Της απονεμήθηκε τιμητικό δίπλωμα και εκείνη επέλεξε και τραγούδησε αρκετά τραγούδια από το ρεπερτόριό της.

Η Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.), στο πλαίσιο του 7ου Συνεδρίου της με θέμα: «Μουσικός Γραμματισμός: Τυπικές και Άτυπες Μορφές Μουσικής Διδασκαλίας-Μάθησης», που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2015 στη Θεσσαλονίκη, απένειμε στη Μαρίζα Κωχ τιμητική διάκριση «για την πολυετή και ευδόκιμη προσφορά της στη μουσική εκπαίδευση και το ανεκτίμητο πολιτιστικό έργο της».

Σήμερα, το εκπαιδευτικό της έργο «στεγάζεται» στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Προσωπικοί δίσκοι

1971 – Αραμπάς
1973 – Μια στο καρφί και μια στο πέταλο
1974 – Δυο ζυγιές παιχνίδια
1976 – Παναγιά μου Παναγιά μου
1977 – Άσε με να ταξιδέψω
1977 – Μαρίζα Κωχ/Νίκος Καββαδίας
1978 – Μια εκδρομή με τη Μαρίζα
1978 – Περιβόλι γεμάτο τραγούδια
1978 – Παιχνιδοτράγουδα
1979 – Αιγαίο
1981 – Ο Καθρέφτης
1983 – Στο βάθος κήπος
1986 – Τα παράλια
1988 – Εθνική Οδός
1990 – Οι δρόμοι του μικρού Αλέξανδρου (Μουσικά ερεθίσματα για βρέφη)
1992 – Διπλή Βάρδια
1993–1996 – Κάρτες (Κυκλάδες, Μπουζούκι, κ.ά.)
1997 – Η γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο
1999 – Μια γιορτή με τη Μαρίζα
2000 – Σαν ουράνιο τόξο (Μουσικά ερεθίσματα για βρέφη), επανέκδοση του Οι δρόμοι του μικρού Αλέξανδρου
2001 – Να τα πούμε (CD single)
2001 – Μια εκδρομή με τις εννέα μούσες
2001 – Το τροπάριο της Κασσιανής
2002 – Τα παράλια (επανέκδοση σε CD)
2002 – Διπλή βάρδια (επανέκδοση σε CD).
2002 – Τα χρωματιστά τραγούδια
2004 – Τα τραγούδια πάνε θέατρο
2004 – Ραντεβού στην Αθήνα 2004
2004 – Πνοή του Αιγαίου ή Αρχιπέλαγος
2005 – Στον κήπο της Σαπφούς
2008 – Παραδοσιακά νανουρίσματα (παραγωγή της VERSO)
2009 – Πάνω στη θάλασσα εγώ τραγουδώ
2010 – Με τη Μαρίζα τραγουδώ, ελληνικά μαθαίνω
2011 – Platonia (σε συνεργασία με τον Filtig)
2018 – Σαντορίνη Μαρίζα Κωχ (Στο βιβλίο «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης» εκδόσεις Μεταίχμιο)
2020 – Μαρίζα Κωχ – Κική Δημουλά (5 τραγούδια)

 

Συλλογές δικές της

1980 – Τα καλύτερά μου τραγούδια
1981 – Ανθολόγιο
1995 – Τα πορτραίτα της Minos–EMI: Μαρίζα Κωχ
1998 – Σ' αυτή την πόλη (επιλογή δισκογραφίας 1987–1997)
2003 – Φάτα Μοργκάνα
2008 – 14 μεγάλα τραγούδια

 

Συμμετοχές σε δίσκους άλλων

1968 – Νίκος Χουλιαράς 2
1970 – Μάνος Λοΐζος – Θαλασσογραφίες (Επανέκδοση 2012)
1973 – Τάκης Παναγόπουλος – Τα τραγούδια του Νοτιά
1975 – Θανάσης Γκαϊφύλλιας – Ατέλειωτη εκδρομή
1979 – Τάκης Παναγόπουλος – Η χαβούζα
1980 – Μάνος Ελευθερίου – Μαλαματένια λόγια
1988 – Νίκος Οικονομίδης – Θαλασσινά περάσματα
1991 – Νίκος Οικονομίδης – Πέρασμα στα Κύθηρα
1991 – Γιάννης Σπανός – Το νυφοπάζαρο (ταινία του Κώστα Ασημακόπουλου του 1969 – OST)
1992 – Δημήτρης Λάγιος – Ρωγμές
1993 – Νίκος Οικονομίδης – Χορός στα κύματα
1996 – Βάσος Αργυρίδης – Στην χώραν π' αναγιώθηκα
2002 – Φλέρυ Τρελή του Φεγγαριού (ταινία του Αντώνη Μποσκοΐτη – OST)
2008 – Μιχάλης Καπέλης – Νύχτες υγρές
2010 – Τατιάνα Ζωγράφου – Το σπίτι

 

Συμμετοχή σε κινηματογραφικές ταινίες

1966 – Ο γυρισμός του στρατιώτη (σκηνοθεσία Γιώργος Λόης, μουσική Γιάννης Σπανός, εμφανίζεται στον ρόλο τραγουδίστριας)
1968 – Οικογένεια Χωραφά (σκηνοθεσία Κώστας Ασημακόπουλος στο soundtrack)
1969 – Το νυφοπάζαρο (σκηνοθεσία Κώστας Ασημακόπουλου, μουσική Γιάννης Σπανός στο soundtrack)
1975 – Τα τραγούδια της φωτιάς (ντοκιμαντέρ του Νίκου Κούνδουρου)
1983 – Storia di Piera του Marco Ferreri (στο soundtrack ακούγεται το «Φάτα Μοργκάνα»)
1995 –Δέκα χρόνια μετά (34λεπτο ντοκιμαντέρ της Πόπης Αλκουλή για τα δικαιώματα των γυναικών). Προβλήθηκε σε εκδήλωση στο Ιντεάλ 13.3.2008 για τη μέρα της γυναίκας.
2002 – Το ταμένο (σκηνοθεσία Μάρσα Μακρή)
2002 – Φλέρυ – Τρελή του φεγγαριού (ντοκιμαντέρ για τη Φλέρυ Νταντωνάκη του Αντώνη Μποσκοΐτη, η Μαρίζα τραγουδά το «Μοιρολόϊ»)
2006 – «Ζωντανοί στο Κύτταρο – Σκηνές Ροκ» (ντοκιμαντέρ του Αντώνη Μποσκοΐτη)
2012 – Κατερίνα Γώγου (βιογραφική ταινία του Αντώνη Μποσκοΐτη για την Ελληνίδα ποιήτρια που πέθανε το 1993)

 

Βιβλία (με συνημμένο ψηφιακό δίσκο)

Η γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο (Κέδρος,1994)
Με τη Μαρίζα τραγουδώ, Ελληνικά μαθαίνω (Εκδόσεις Σταμούλη, 2010)
Το Πάπλωμα με τα Χρυσά Κουδούνια (Εκδόσεις Σταμούλη, 2011)
Το Ξανθό Κορίτσι της Σαντορίνης – Αυτοβιογραφικό (Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2018)

 

Παιδικές μουσικοθεατρικές παραστάσεις

Η γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο (1993)
Ο Ιάσονας στην Αργοναυτική Εκστρατεία
Ορφέας
Εννέα Μούσες
Οι Άγγελοι στους σταθμούς του Μετρό
Το Λιοντάρι από το Βέρμιο
Το Πάπλωμα με τα Χρυσά Κουδούνια (2010)

 

Βραβεύσεις

Ο δίσκος της «Αραμπάς» (1971) ήταν ο πρώτος χρυσός δίσκος στην ελληνική αγορά.
Το 1990 για τον δίσκο της «Οι δρόμοι του μικρού Αλέξανδρου» (Μουσικά ερεθίσματα για βρέφη) η Μαρίζα Κωχ τιμήθηκε από το Cornell University της Νέας Υόρκης ως «γυναίκα δημιουργός».
Βραβείο του Ελληνικού Συνεδρίου Πολιτισμού το 1996.
Το τραγούδι της «Φάτα Μοργάνα», ερμηνευμένο από την ίδια, έγινε soundtrack στην ταινία «Η ιστορία της Πιέρα», που βραβεύτηκε το 1983 στο Φεστιβάλ των Καννών (Α΄ Βραβείο).