Το κολλητήρι και ο Καραγκιόζης
Τίτλος
Το κολλητήρι και ο Καραγκιόζης
Εκφορά Λόγου
Εξάσκηση στην ρυθμική και μελωδική απαγγελία του κειμένου ως λόγου και ως τραγουδιού.
Κατανόηση και Παραγωγή του Λόγου
Αναφορά στην έκφραση «πόσα φίδια βάζει ο σάκος», παραποίηση της φράσης «πόσα απίδια βάζει ο σάκος, συνηθισμένο φαινόμενο της παραφθοράς λόγου στο θέατρο σκιών, π.χ. σε συγχαίρω - κι εγώ σε συχαίνομαι, ορεβουάρ - αλλεβρουάρ, κλπ.
Χρήση του κλιμακωτού στοιχείου στη δομή του λόγου με την εμφάνιση διαφορετικού ζώου για κάθε αριθμό, εμφανίζονται με τη σειρά: κουκουβάγια, γκιώνης, νυχτερίδα, ποντικάκι, νυφίτσα, γάτα, δεκαοχτούρα, χελωνίτσα, σαύρα.
Τα περισσότερα ζώα που αναφέρονται είναι νυκτόβια ή συνδέονται με κάτι σκοτεινό και δραματικό στην προφορική παράδοση.
Συζήτηση για τους χαρακτήρες της ιστορίας και πώς εμφανίζονται: ο Καραγκιόζης μαστορεύει, επιδιορθώνει την ετοιμόρροπη παράγκα, ο Κολλητήρης αποφεύγει το μερίδιο της δουλειάς του, την αναθέτει σε άλλους, δεν παίρνει απάντηση, και απογοητευμένος επιστρέφει στον πατέρα του και στη δουλειά που του αναλογεί.
Παραγωγή προφορικών ή γραπτών διαλόγων σχετικών με την ιστορία. Συγγραφή νέων στίχων που περιέχουν το στοιχείο της ερώτησης και καταλήγουν στην ίδια φράση «ρώτησε κι αλλού», με επιλογή άλλων ζώων και αναφορά στα χαρακτηριστικά τους.
Χρήση του κλιμακωτού στοιχείου στη δομή του λόγου με την εμφάνιση διαφορετικού ζώου για κάθε αριθμό, εμφανίζονται με τη σειρά: κουκουβάγια, γκιώνης, νυχτερίδα, ποντικάκι, νυφίτσα, γάτα, δεκαοχτούρα, χελωνίτσα, σαύρα.
Τα περισσότερα ζώα που αναφέρονται είναι νυκτόβια ή συνδέονται με κάτι σκοτεινό και δραματικό στην προφορική παράδοση.
Συζήτηση για τους χαρακτήρες της ιστορίας και πώς εμφανίζονται: ο Καραγκιόζης μαστορεύει, επιδιορθώνει την ετοιμόρροπη παράγκα, ο Κολλητήρης αποφεύγει το μερίδιο της δουλειάς του, την αναθέτει σε άλλους, δεν παίρνει απάντηση, και απογοητευμένος επιστρέφει στον πατέρα του και στη δουλειά που του αναλογεί.
Παραγωγή προφορικών ή γραπτών διαλόγων σχετικών με την ιστορία. Συγγραφή νέων στίχων που περιέχουν το στοιχείο της ερώτησης και καταλήγουν στην ίδια φράση «ρώτησε κι αλλού», με επιλογή άλλων ζώων και αναφορά στα χαρακτηριστικά τους.
Μουσικές Δραστηριότητες
Τραγούδι με έμφαση στη γρήγορη και μη μελισματική εκφορά του λόγου.
Με εξαίρεση του πρώτου στίχου που έχει διαφορετική μελωδία, όλοι οι άλλοι στίχοι ακολουθούν στροφική δομή, με το α' μέρος στο οποίο ρωτά το κολλητήρι να είναι το πιο ρυθμικό (συλλαβικό, παραπέμπει σε βάδισμα) και το β' μέρος της φράσης στο οποίο απαντά το ζώο να είναι το πιο μελωδικό (αργό, παραπέμπει σε αδιαφορία, απάντηση αντιφατική).
Χωρισμός της τάξης σε δύο ομάδες, η μία ομάδα τραγουδά και βαδίζει στα λόγια του κολλητηριού και η άλλη στα λόγια των ζώων (κάθε παιδί παίρνει το ρόλο ενός ζώου, απαντά μόνο του με τον 3ο στίχο π.χ. «μάλλον πέντε με έξι βάζει, αλλά ρώτησε κι αλλού» και η ομάδα του συνεχίζει στη φράση «ρώτησε κι αλλού» εν χορώ.
Δραματοποιημένη απόδοση του τραγουδιού.
Ηχητικός πειραματισμός (μουσικά όργανα και άλλες ηχογόνες πηγές) με στόχο τη δημιουργία ακουστικών μοτίβων που είναι χαρακτηριστικά και αναγνωριστικά για κάθε ζώο.
Διαστήματα τετάρτης ανιόντα και κατιόντα (λα-ρε).
Αναφορά σε κλιμακωτά τραγούδια της ελληνικής παράδοσης, που παραπέμπουν στο κλιμακωτό στοιχείο του τραγουδιού, όπως: «Να το πούμε ένα» (Ένα είναι το αηδόνι), «Ντήλι-ντήλι το καντήλι», «Από το άλφα θε να αρχίσω», κλπ.
Με εξαίρεση του πρώτου στίχου που έχει διαφορετική μελωδία, όλοι οι άλλοι στίχοι ακολουθούν στροφική δομή, με το α' μέρος στο οποίο ρωτά το κολλητήρι να είναι το πιο ρυθμικό (συλλαβικό, παραπέμπει σε βάδισμα) και το β' μέρος της φράσης στο οποίο απαντά το ζώο να είναι το πιο μελωδικό (αργό, παραπέμπει σε αδιαφορία, απάντηση αντιφατική).
Χωρισμός της τάξης σε δύο ομάδες, η μία ομάδα τραγουδά και βαδίζει στα λόγια του κολλητηριού και η άλλη στα λόγια των ζώων (κάθε παιδί παίρνει το ρόλο ενός ζώου, απαντά μόνο του με τον 3ο στίχο π.χ. «μάλλον πέντε με έξι βάζει, αλλά ρώτησε κι αλλού» και η ομάδα του συνεχίζει στη φράση «ρώτησε κι αλλού» εν χορώ.
Δραματοποιημένη απόδοση του τραγουδιού.
Ηχητικός πειραματισμός (μουσικά όργανα και άλλες ηχογόνες πηγές) με στόχο τη δημιουργία ακουστικών μοτίβων που είναι χαρακτηριστικά και αναγνωριστικά για κάθε ζώο.
Διαστήματα τετάρτης ανιόντα και κατιόντα (λα-ρε).
Αναφορά σε κλιμακωτά τραγούδια της ελληνικής παράδοσης, που παραπέμπουν στο κλιμακωτό στοιχείο του τραγουδιού, όπως: «Να το πούμε ένα» (Ένα είναι το αηδόνι), «Ντήλι-ντήλι το καντήλι», «Από το άλφα θε να αρχίσω», κλπ.
Διαθεματικές Συνδέσεις - Ελληνικός Πολιτισμός
Διαθεματική έννοια: παραλλαγή.
Με αφορμή το στοιχείο της παραλλαγής στους στίχους του τραγουδιού, οι μαθητές αναζητούν αντικείμενα της καθημερινής ζωής και έργα τέχνης που δομικά χαρακτηρίζονται από την τεχνική της παραλλαγής (έργα του Andy Warhal, κεντήματα, χαλιά, παραλλαγές στο «Ah vous dirai-je, Maman» του Wolfgang Amadeus Mozart, παραλλαγές σε κινηματογραφικές ταινίες με το ίδιο μοτίβο, παραλλαγές σε δημοτικά τραγούδια, στη μόδα, σε διαφημίσεις).
Αναφορά στον χαρακτήρα του Καραγκιόζη, όπως εμφανίζεται στο ελληνικό Θέατρο Σκιών: ένας πολυτεχνίτης που κάνει επιφανειακά ό,τι δουλειά του τύχει, κάνει προχειροδουλειές, στη μοιρασιά πάντα προσπαθεί να κερδίσει ο ίδιος περισσότερα, ενσαρκώνει το στοιχείο του εφήμερου, και συνεχώς επιβεβαιώνει την αντίφαση «θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε». Συμβολικός παραλληλισμός του Καραγκιόζη με τον σύγχρονο νεοέλληνα.
Με αφορμή το στοιχείο της παραλλαγής στους στίχους του τραγουδιού, οι μαθητές αναζητούν αντικείμενα της καθημερινής ζωής και έργα τέχνης που δομικά χαρακτηρίζονται από την τεχνική της παραλλαγής (έργα του Andy Warhal, κεντήματα, χαλιά, παραλλαγές στο «Ah vous dirai-je, Maman» του Wolfgang Amadeus Mozart, παραλλαγές σε κινηματογραφικές ταινίες με το ίδιο μοτίβο, παραλλαγές σε δημοτικά τραγούδια, στη μόδα, σε διαφημίσεις).
Αναφορά στον χαρακτήρα του Καραγκιόζη, όπως εμφανίζεται στο ελληνικό Θέατρο Σκιών: ένας πολυτεχνίτης που κάνει επιφανειακά ό,τι δουλειά του τύχει, κάνει προχειροδουλειές, στη μοιρασιά πάντα προσπαθεί να κερδίσει ο ίδιος περισσότερα, ενσαρκώνει το στοιχείο του εφήμερου, και συνεχώς επιβεβαιώνει την αντίφαση «θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε». Συμβολικός παραλληλισμός του Καραγκιόζη με τον σύγχρονο νεοέλληνα.
Επίπεδο Ηλικίας
7-11 ετών
Επίπεδο Γλώσσας
Μεσαίοι
Προχωρημένοι
Ηχογραφήσεις
Τα τραγούδια πάνε θέατρο